آشنایی با انواع معافیت ها

مشمولانی که دارای بیماری یا عارضه ای هستند با توجه به قوانین نظام وظیفه می توانند با طی مراحل پزشکی و تایید بیماری یا عارضه، از کارت معافیت پزشکی نظام وظیفه بهره مند شوند. در واقع می توان گفت معافیت پزشکی فرصتی مناسب برای مشمولانی است که به دلیل شرایط جسمی و روانی قادر به انجام سربازی نیستند.

با توجه به آیین نامه معافیت پزشکی سازمان نظام وظیفه عمومی ناجا، معافیت های پزشکی دارای انواع گوناگونی هستند. با توجه به وضعیت فردی، یکی از انواع معافیت پزشکی به مشمول تعلق می گیرد.

معافیت پزشکی

معافیت از رزم  و خدمات رزم

معافیت موقت پزشکی

معافیت دائم پزشکی

معافیت از رزم و خدمات رزم چیست؟

معافیت از رزم و خدمات رزم یکی از انواع معافیت پزشکی است. معافیت از رزم و خدمات رزم برای مشمولانی در نظر گرفته شده است که دارای بیماری یا عارضه ای هستند. این مشمولان به سبب این بیماری یا عارضه باید کمی با احتیاط بیشتر زندگی کنند و نباید در شرایط سخت قرار بگیرند. حتی این افراد گاها از انجام فعالیتهای سنگین معذور شده اند. در معافیت از رزم فرد مشمول به دوره آموزشی اعزام نمی شود و فقط به دوره خدمت سربازی را طی می کند. طول دوره آموزشی ۲ ماه است.

پس در معافیت از رزم به جای ۲۱ ماه، ۱۹ ماه خدمت می کنیم!!!

در طول مدت خدمت سربازی از انجام فعالیت ها و آموزش های سنگین مانند رژه و … معاف هستید.

چه بیماری هایی شامل معافیت از رزم و خدمات رزم می شوند؟

برخی عارضه ها و بیماری ها در حد جدی نیستند که فرد از انجام امور زندگی خود باز بماند. در این بیماری ها صرفا نیاز است احتیاط بیشتری در زندگی نماید و از فعالیت های سنگین خودداری کند. در این صورت بنا بر قوانین معافیت پزشکی سازمان نظام وظیفه این افراد از شرکت در دوره آموزشی منع می شوند و دوره آموزشی نظام وظیفه را طی نمی کنند.

معافیت موقت پزشکی چیست؟

معافیت موقت پزشکی یکی دیگر از انواع معافیت پزشکی خدمت سربازی است. گاهی مشمولین نظام وظیفه دچار عارضه یا بیماری هایی می شوند که قابلیت درمان شدن دارند. با توجه به قوانین نظام وظیفه افرادی که به این بیماری ها مبتلا هستند باید طول درمان را بگذرانند. این مشمولان پس از طول مدت درمان مجددا معاینه شده و وضعیتشان بررسی می گردد. به همین دلیل مشمولین برای مدت مشخصی از اعزام یا ادامه خدمت سربازی معاف می شوند. در واقع این معافیت موقتی است.

چه بیماری هایی شامل معافیت موقت می شوند؟

بعضی از بیماری به واسطه عمل جراحی درمان می شوند. دسته دیگری از بیماری ها هم طول درمان دارند. به گونه ای که برای درمان فرد باید داروهای خاصی را مصرف کرده و استراحت مطلق یا … داشته باشد. حتی ممکن است بیماری یا عارضه ای نیاز به جراحی و دارو نداشته باشد اما شامل معافیت موقت پزشکی شود. شرایط بیماری ها برای اخذ معافیت موقت بسیار زیاد است. لذا توصیه می شود با مشاورین آگاه مرکز باران در این رابطه مشورت نمایید.

معافیت پزشکی دائم چیست؟

همانطور که می دانید تمامی افراد مذکر بالای ۱۸ سال مشمول نظام وظیفه می باشند. اما مشمولانی که بر اثر بیماری یا نقص عضو و … توانایی اعزام به خدمت سربازی را ندارند، از این قانون مستثنی می شوند. این افراد دیگر نیازی نیست به خدمت سربازی اعزام شوند و به آنها کارت معافیت دائم پزشکی تعلق می گیرد. به این دلیل که به خاطر ابتلا به بیماری یا عارضه، این امکان وجود دارد که فرد مشمول در دوران سربازی دچار مشکل شود یا بیماریش تشدید گردد.

چه بیماری هایی شامل معافیت پزشکی دائم می شوند؟

برخی ار متداول ترین بیماری یا عارضه هایی که ممکن است موجب معافیت دائم پزشکی فرد مشمول شود به شرح زیر است. به بیماری های زیر به طور قطعی معافیت دائم پزشکی تعلق می گیرد.

دیابت قندی تیپ یک

اختلال افسردگی اساسی

سل ریه (از نوع فعال)

نقص در اعضای بدن

و …

معافیت کفالت

معافیت کفالت به معافیتی گفته می‌شود که به دلیل سرپرستی از افراد خانواده به شخص مشمول داده می‌شود. معافیت کفالت در شرایط زیر داده می‌شود:

پدر ۷۰ سال تمام و بالاتر

پدر کمتر از ۷۰ سال که به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی نیازمند مراقبت باشد.

مادر فاقد همسر (همسر مادر فوت شده یا از یکدیگر طلاق گرفته باشند) یا شوهر مادر (ناپدری مشمول) که بیش از ۷۰ سال سن داشته باشد یا به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی بیمار و نیازمند به مراقبت باشد.

پدربزرگ (پدری یا مادری) فاقد فرزند پسر که بیش از ۷۰ سال سن داشته یا نیازمند مراقب به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی باشد.

مادربزرگ (پدری یا مادری) فاقد همسر و فرزند پسراست.

برادر بیش از ۱۸ سال فاقد همسر، فاقد فرزند سالم بالای ۱۸ سال و فاقد پدر، که به تشخیص شورای پزشکی نیازمند مراقبت باشد.

خواهر بیمار بیش از ۱۸ سال فاقد پدر، همسر و فرزند که نیازمند مراقبت به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی است.

خواهر مجرد ازدواج نکرده، فاقد پدر دارای سن ۱۸ تا ۲۴ سال تمام باشد.

خواهر و برادر صغیر که فاقد پدر باشند.

برای احراز شرایط معافیت کفالت علاوه بر موارد فوق، داشتن سه شرط ذیل برای کلیه متقاضیان معافیت کفالت الزامی است.

فرد به سن مشمولیت رسیده باشد.

مشمول فاقد غیبت باشد.

مشمول یگانه مراقب و نگهدارنده از شخص مکفول (پدر، مادر، خواهر، برادر، پدربزرگ، مادربزرگ) باشد و در صورتی‌که مشمول دارای برادر بالای ۱۸ سال دیگری نیز باشد، در صورتی واجد شرایط معافیت کفالت است که بنا به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی آن برادر قادر به سرپرستی و مراقبت از شخص مکفول نباشد.

در معافیت کفالت جد و جده، پدربزرگ و مادربزرگ باید فاقد نوه ذکور بالای ۱۸ سال سالم دیگری باشند و در معافیتهایی که نداشتن پدر شرط است مانند کفالت خواهر و برادر صغیر و امثالهم چنانچه پدر با رای مراجع قضایی زندانی بوده و حداقل یکسال از حبس قطعی وی باقی‌مانده باشد نیز مشمولان می‌توانند در صورت دارا بودن شرایط تقاضای کفالت کند

معافیت تحصیلی

معافیت تحصیلی جزو معافیت‌های موقت است، به این معنی که دانش‌آموزان و دانشجویان تا زمانی که تحصیل می‌کنند از خدمت معاف هستند

دانش اموزان وقتی که به سن ۱۹ سالگی تمام می رسند . مطابق با مقررات وزارت اموزش و پرورش و وظیفه عمومی در دوره متوسطه مشغول به تحصیل می باشند . برای اخذ مدرک پیش دانشگاهی تا سن ۲۴ سال می توانند ادامه تحصیل دهند . برای اخذ دیپلم کار و دانش و فنی و حرفه ای تا سن ۲۲ سال مجاز به ادامه تحصیل بصورت حضوری و پیوسته می باشند . این افراد تا پایان دوره تحصیل از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی بهره مند می باشند

نکاتی که باید در این مورد بدانیم :

اولین نکته اینکه تحصیل دانش اموزان باید حتما به صورت پیوسته انجام شده باشد .

دانش اموزان داوطلب آزاد نمی توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده کنند .

کلیه افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند و ترک تحصیل کرده اند . یا اینکه از ادامه تحصیل انصراف داده اند . باید در بازه زمانی ۴ ماه  افراد داخل کشور خود را به سازمان نظام وظیفه ناجا کشور معرفی نمایند . افراد خارج از کشور نیز باید در بازه زمانی یک سال خود را به سازمان وظیفه عمومی کشور معرفی نمایند . در غیر این صورت غایب شناخته می شوند و نمی توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

نکته ای که باید توجه کنید این است . که باید در فرصت مناسب و طبق ضوابط از معافیت تحصیلی استفاده نمایید.

۲- معافیت تحصیلی دانشجویان

مشمولان خدمت سربازی که فارغ التحصیل دیپلم و پیش دانشگاهی هستند . مطابق مقررات که در یکی از مراکز نام برده در حال ادامه تحصیل می باشند . وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و یا دانشگاه آزاد اسلامی در یکی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مورد تائید وزارتخانه ها و دانشگاهی مذکور پذیرفته شده اند . تا پایان تحصیل خود می توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند . البته شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی هر ساله در حال تغییر و تحول است .

چند نکته در مورد شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی

دانشجویانی که بیشتر از سقف تعیین شده به تحصیل خود ادامه دهند . از طرف سازمان نظام وظیفه مشمول غایب شناخته می شوند .

افراد در استفاده از معافیت تحصیلی در هر مقطع تحصیلی تا زمان اخذ مدرک تحصیلی دکتری مجاز هستند .  فقط یکبار از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

مشمولان فارغ التحصیل در مقطع تحصیلی فوق دیپلم و مقاطع بالاتر در داخل کشور مدت مشخصی فرصت دارند . افراد در خارج از کشور نیز مدت مشخصی زمان دارند . تا مدارک تحصیلی خود را به سازمان وظیفه عمومی ناجای کشور ارائه دهند . تا وضعیت آن ها شناسایی شود و مشمول غیبت شناخته نشوند .

افراد مشمول خدمت سربازی در صورتی که قصد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را دارند . باید حداکثر در بازه زمانی مشخصی پس از فارغ التحصیلی در آزمون مقطع بالاتر شرکت نمایند . در صورت قبول شدن در آزمون می توانند به تحصیل ادامه دهند .

افراد مشمول اگر دفترچه خدمت خود را پست کرده باشند و در دانشگاه شوند . باز هم می توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

 اگر افراد شامل غیبت در خدمت سربازی شوند . نمی توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

۳- معافیت تحصیلی طلاب حوزه های علمیه

افرادی که قبل از سن ۱۹ سالگی ، وارد حوزه های علمیه می شوند . این افراد می توانند تا سن خاصی از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

افرادی هم که در دوران دبیرستان ، ترک تحصیل کرده اند . بعد از یک سال از ترک تحصیل وارد مراکز و حوزه های علمیه می شوند . این افراد نیز می توانند از شرایط معافیت تحصیلی خدمت سربازی استفاده نمایند .

این افراد باید شامل غیبت سربازی نشده باشند .

۴- چگونگی ادامه تحصیل مشمولان در خارج از کشور

ادامه تحصیل دانشجویان در خارج از کشور ، صرفا در چند دسته قرار می گیرد .

افراد مشمول نخبگان و استعدادهای برتر و درخشان .

افراد شامل اعضای هیئت علمی .

قوانین اعزام دانشجویان به خارج از کشور .

معافیت دانش آموزان خارج از کشور .

معافیت دانشجویان خارج از کشور .

بخشودگی سنی

طبق قانون «هر فرد ذکوری که ۵۰ سال تمام داشته باشد برابر قانون از اعزام به خدمت سربازی معاف است و شناسنامه فرد به منزله کارت پایان خدمت محسوب می‌شود.»

متأهل بودن

در راستای اجرای سیاست‌های فرماندهی کل قوا در خصوص افزایش جمعیت به ازای هر فرزند ۳ ماه از مدت خدمت سربازی کم می‌شود به عبارتی اگر سربازی متأهل و صاحب یک فرزند باشد ۳ ماه از مدت خدمت او کسر خواهد شد.